ภควัทคีตา

30 กันยายน 2012

...."ภควัทคีตา"....

”รบเถิดอรชุน หากท่านตายในสนามรบ สวรรค์ยังรอท่านอยู่ยังเปิดประตูรอผู้ปราชัย แม้หากว่าท่านชนะ ความเป็นใหญ่ในแผ่นดินนี้ทุกพงพื้นปฐพีรอให้ท่านมาครอบครอง”....นี่คือท่อนหนึ่งของบทเพลง “ภควัทคีตา” ของคาราบาวครับ วันนี้ผมนึกถึงเพลงท่อนนี้ขึ้นมาก็เลยอยากจะเขียนเล่าโดยย่อว่า “ภควัทคีตา” คืออะไร....

“ภควัทคีตา”นี้เป็นคัมภีร์ในศาสนาฮินดูครับ เนื้อเรื่องเป็นบทสนทนาระหว่าง “อรชุน” เจ้าชายของราชวงศ์ปาณฑพผู้มีฝีมือยิงธนูเป็นเลิศ กับ “กฤษณะ” คนขับรถศึกของอรชุนซึ่งจริงๆแล้วคือพระนารายณ์ปลอมตัวมา เรื่องราวที่ทั้งสองคุยกันก็คือ เหตุการณ์ในมหาสงครามระหว่างสองราชวงศ์คือ ปาณฑพกับเการพ ซึ่งแท้จริงเป็นญาติตระกูลเดียวกันแต่รบกันเพื่อชิงดินแดน “หัสตินปุระ”เท่านั้นเอง

อรชุน (ถือธนู) และ กฤษณะ (ขับรถศึก)

อรชุนเกิดความเบื่อหน่ายในมหาสงครามนี้ เพราะบรรดาขุนศึกทั้งหลายก็ล้วนเป็นพี่น้องกัน กระทั่งอรชุนอยากจะถอนตัวออกมา แต่กฤษณะก็พยายามทัดทานไว้ ซึ่งเนื้อหาทั้งหมดของภควัทคีตาก็คือ คำถามที่อรชุนตั้ง แล้วกฤษณะเป็นผู้ตอบถวายอธิบายให้เห็นความสำคัญของหน้าที่ของมนุษย์ มีปรัชญาธรรมแฝงอยู่มากมาย ซึ่งเป็นคำสอนที่ลึกล้ำของฮินดูลัทธิไวษณพ ซึ่งนับถือพระวิษณุหรือพระนารายณ์นั่นเอง

ประเด็นหลักหรืออภิปรัชญาที่กฤษณะตอบอรชุนคือ อรชุนมีหน้าที่ของกษัตริย์ที่จะต้องเข้าร่วมรบเพื่อความเป็นธรรมและปกป้องแผ่นดิน ความตายมิใช่สิ่งน่ากลัว เพราะเมื่อตายไปก็ตายเพียงภายนอก ตัวตนของเรายังคงอยู่ แต่หากเรามิได้ทำหน้าที่ของเรานั่นแหละ คือ ความอดสูและเลวร้ายเสียยิ่งกว่าความตายเสียอีก และ “คนเราเกิดมาก็ต้องมีตาย แต่จะเลือกตายอย่างไรให้สมเกียรติยศและศักดิ์ศรี”

ด้วยความที่เขียนเป็นบทกวีร้อยกรอง จึงตั้งชื่อว่า “ภควัทคีตา” มาจาก ภควา (พระผู้เป็นเจ้า) + คีตา (บทเพลง) จึงรวมกันแปลว่า “บทเพลงแห่งพระผู้เป็นเจ้า” นั่นเอง เป็นบทกวีทั้งหมด 700 บท และเป็นส่วนหนึ่งของมหากาพย์มหาภารตะนั่นเองครับ

พี่แอ๊ดก็ได้นำมาแต่งเป็นเพลง “ภควัทคีตา” ซึ่งท่อนที่ผมชอบคือ ตอนที่กฤษณะถามอรชุน “โอ้อรชุน ใยไม่ยิงศร ดูเจ้าอาวรณ์เหนือความเป็นธรรม จิตเจ้าโลเล ใจเจ้าเหลียวหลัง แรงเจ้าอ่อนล้า ตาเจ้ามืดมัว ทั่วปฐพี มีเพียงคมศร อิทธิฤทธิ์รอน ลดความรุนแรง"

......”รบเถิดอรชุน”.....