พระองค์เจ้า 6 แผ่นดิน

เราๆทั้งหลายคงคุ้นเคยกับนิยาย “สี่แผ่นดิน” ของอาจารย์หม่อมคึกฤทธิ์นะครับ แม่พลอยผู้เป็นตัวละครเอกของเรื่องนี้มีชีวิตอยู่ถึงสี่แผ่นดิน คือ ในช่วงรัชกาลที่ 5 - 8 ในความรู้สึกผมนี่....เรียกได้ว่ายาวนานมากเลย 

ผมก็เลยสงสัยว่าจะมีบุคคลจริงในประวัติศาสตร์อีกบ้างไหมที่มีชีวิตอยู่ต่อเนื่องมายาวนานกว่าแม่พลอย ลองค้นหาข้อมูลจากหนังสือหลายๆเล่มก็พบว่า มีเชื้อพระวงศ์ไทยในราชวงศ์จักรีอยู่สองท่านที่มีชีวิตอยู่ถึง 6 แผ่นดิน ได้รู้ได้เห็นได้สัมผัสการเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองไทยในช่วงสำคัญมาโดยตลอด

ท่านทั้งสองนั้นคือ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี (พ.ศ.2408 - พ.ศ.2505)

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภา กรมหลวงทิพยรัตนกิลิฎกุลินี (พ.ศ.2407 - พ.ศ.2501)

ทั้งสองพระองค์เป็นพระราชธิดาของรัชกาลที่ 4 ครับ และมีชีวิตอยู่ยืนยาวจนมาถึงรัชกาลปัจจุบัน 

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของในหลวงของเราในวันที่ 6 พฤษภาคม 2493 นั้นทั้งสองพระองค์ในฐานะที่เป็นพระญาติผู้ใหญ่ที่อาวุโสสูงสุดก็ทำหน้าที่ปูลาดพระที่ (ปูที่นอน) ถวายให้กับในหลวงและพระราชินีของเราครับ

สำหรับกรมหลวงทิพยรัตนกิลิฎกุลินีนั้น ท่านมีประวัติที่ไม่ธรรมดาเลยครับ เพราะในสมัยรัชกาลที่ 5 นั้นท่านดำรงตำแหน่ง “เสด็จอธิบดี” ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ควบคุมความเรียบร้อยของราชสำนักฝ่ายใน กล่าวคือเป็น อธิบดีกรมโขลน (แปลว่า กรมตำรวจหญิง) ของกระทรวงวัง และภายหลังรัชกาลที่ 5 ก็ทรงไว้วางใจและมอบความรับผิดชอบให้มากขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นหนึ่งในผู้มีอำนาจสำคัญในสมัยนั้น ต่อมาท่านก็ดำรงตำแหน่งนี้มาตลอด 3 รัชกาล (5-6-7) เลย

ว่ากันว่า ด้วยความดุและเข้มงวดของท่าน ชาววังในสมัยนั้นกลัวเสด็จอธิบดีมากกว่าสมเด็จรีเจนท์ (สมเด็จพระบรมราชินีนาถ) เสียอีก 

แต่ในหนังสือ “เกิดวังปารุสก์” นั้น พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ซึ่งเรียกกรมหลวงทิพยรัตนฯว่า “เสด็จย่าพร” กลับเล่าว่าเสด็จย่าพรผู้นี้คุยเก่งและสนุกสนานใจดีเป็นอย่างยิ่ง

เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 นั้น คณะราษฎรได้คุกคามความปลอดภัยของพระราชวงศ์เป็นอย่างยิ่ง ท่านจึงเสด็จตามหลานชายของท่านคือ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ (ต้นราชสกุล “บริพัตร”) นั่งรถไฟออกจากประเทศไทยไปพำนักอาศัยอยู่ที่อินโดนีเซีย จนกระทั่งเหตุการณ์สงบลงจึงได้กลับมาประทับอยู่ที่วังสวนผักกาด และสิ้นพระชนม์ที่โรงพยาบาลจุฬาฯในแผ่นดินในหลวงของเรานี่เอง

ว่างๆผมจะลองค้นดูครับว่ามีบุคคลใดอีกบ้างไหมที่อยู่จนถึง 7 แผ่นดิน (ไม่น่าจะมีมั้งครับ)

สำหรับผมนั้น....เพียงได้เกิดในแผ่นดินในหลวงพระองค์นี้ก็นับเป็นบุญที่สุดแล้ว....